Cần phải đối mặt với thực trạng tiếp tục ghi nhận ca bệnh; ngăn chặn bằng được sự lây lan trong các khu công nghiệp
Phát biểu tại cuộc họp, Bộ trưởng Nguyễn Thanh Long cho hay: Chủng virus lây lần này rất nhanh, rất mạnh, lan rất rộng, có khả năng nhân lên nhanh và khả năng phát tán mầm bệnh rất rộng.
"GS.TS Lê Thị Quỳnh Mai, Phó Viện trưởng Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương báo cáo với tôi, thông thường nuôi cấy trong phòng thí nghiệm sau 3 - 4 ngày virus mới mọc, nhưng lần này ngày thứ 2 virus đã mọc rất nhiều, phát tán mầm bệnh rất nhanh. Chủng virus lần này nếu xử lý chậm là muộn" - Bộ truởng Nguyễn Thanh Long nói.
Bộ trưởng cho biết: Tại nhà máy Hosiden (khu công nghiệp Quang Châu) số lượng F1 chuyển thành F0 lên tới 55% do lây từ trước, trong khu lưu trú, trong nhà máy và trên xe đi làm hàng ngày.
"Chủng virus SARS-CoV-2 có tốc độ lan nhanh, mạnh và rộng như vậy, mật độ công nhân ở các ổ dịch lại quá đông, trong môi trường khép kín, nhà ăn tập thể có hàng nghìn người, khu vệ sinh dùng chung. Hàng chục nghìn người sinh hoạt như thế nên nguy cơ lây lan là rất lớn và thực tế đã chứng minh điều này" - Bộ trưởng Nguyễn Thanh Long đánh giá.
Theo Bộ trưởng, 3 ngày qua ngành y tế dồn tổng lực xét nghiệm nên số ca dương tính phát hiện sau xét nghiệm đến chiều nay tăng thêm hơn 300 trường hợp. Tuy nhiên, có điểm tạm yên tâm là các ca bệnh đều nằm trong khu vực cách ly, phong toả nên nguy cơ lây nhiễm ra cộng đồng không nhiều.
Đánh giá về công tác phòng chống dịch của Bắc Giang, Bộ trưởng Bộ Y tế hoan nghênh tỉnh Bắc Giang đã thành lập các tiểu ban điều trị, xét nghiệm… do lãnh đạo tỉnh phụ trách phối hợp chặt chẽ với Bộ phận thường trực đặc biệt của Bộ Y tế bao gồm các chuyên gia đã dày dạn kinh nghiệm trận mạc trong chống dịch. Bộ phận thường trực đặc biệt của Bộ Y tế nhận định: tỉnh Bắc Giang đang đi đúng hướng trong phòng chống dịch.
Tuy nhiên, Bộ trưởng Nguyễn Thanh Long cho rằng: Tỉnh Bắc Giang cần đối mặt với thực trạng và thách thức tình hình sẽ diễn tiến phức tạp trong những ngày tới, sẽ tiếp tục ghi nhận nhiều bệnh nhân hơn và dịch bệnh chưa có dấu hiệu thuyên giảm, hạ nhiệt. Tuy các ca này đang trong khu phong tỏa nên nguy cơ lây nhiễm ra cộng không lớn, nhưng các cơ quan chức năng phải ngăn chặn bằng được sự lây lan trong các khu công nghiệp. "Đây là việc rất quan trọng đối với Bắc Giang lúc này" - Bộ trưởng Bộ Y tế nhấn mạnh.
Cũng theo Bộ trưởng Nguyễn Thanh Long, đây chính là lý do vì sao "chúng tôi đã đưa ra kịch bản 3.000 người nhiễm, tới đây sẽ tiếp tục cập nhật nguy cơ lây nhiễm cao hơn".
Ưu tiên lớn nhất hiện nay: Dập bằng được ổ dịch Bắc Giang
"Ưu tiên lớn nhất hiện nay là làm thế nào phòng chống và dập cho bằng được ổ dịch Bắc Giang. Nếu không làm được thì dịch sẽ lây ra các tỉnh, thành phố khác và như thế sẽ rất nguy hiểm. Thủ tướng, Phó Thủ tướng đã liên tục chỉ đạo rất sát với thực tiễn phòng chống dịch hiện nay"- Bộ trưởng Bộ Y tế nói và đưa ra một số biện pháp cụ thể:
Thứ nhất, Bộ phận thường trực đặc biệt của Bộ Y tế phải cùng tỉnh Bắc Giang đánh giá lại nguy cơ dịch ở tất cả các huyện, không riêng 4 huyện đang cách ly theo Chỉ thị 16. Đối với các khu vực khác, nếu có vấn đề gì thì mạnh dạn giãn cách xã hội theo Chỉ thị 16 hoặc 16++. "Việc này thuộc thẩm quyền của UBND tỉnh quyết định" - Bộ trưởng Nguyễn Thanh Long nói
Thứ hai, đối với tất cả những trường hợp có ổ dịch tại cộng đồng, thực hiện đúng nguyên tắc truy vết, cách ly, dập dịch, điều trị nhưng phải truy vết triệt để, không được để sót trường hợp F1. "Chỉ cần bỏ sót một trường hợp cũng gây hậu quả khôn lường sau đó" - Người đứng đầu ngành y tế nhấn mạnh.
Thứ ba, các khu vực có nhiều công nhân như My Điền, Núi Hiểu, Trung Đồng… phải thực hiện đóng băng các điểm dân cư, áp dụng thiết chế cách ly tập trung trên toàn bộ các khu vực này và mở rộng sang các khu vực khác có đông công nhân và có yếu tố nguy cơ. Phải coi cả vùng này là khu cách ly tập trung thì mới khống chế, kiểm soát được dịch.
"Tất cả những trường hợp vi phạm quy định cách ly tập trung phải được xử lý nghiêm: Nhà nào ở nhà đó, phòng nào ở phòng đó, có giám sát chặt và nếu ra ngoài là vi phạm. Phải làm thế mới khống chế và kiểm soát được dịch" - Bộ trưởng Bộ Y tế yêu cầu.
Thứ tư, tiếp tục giám sát sàng lọc và sàng lọc liên tục, xét nghiệm 3 ngày 1 lần. Thay đổi phương thức lấy mẫu và trả kết quả để xét nghiệm nhanh và hiệu quả. Nếu lại lấy mẫu và gửi về Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương và CDC tỉnh thì sẽ gây ra tình trạng quá tải.
Thứ năm, các tổ giám sát COVID-19 trong cộng đồng đã được thành lập tại Bắc Giang và bây giờ là lúc các tổ này phải được tổ chức lại, phải đi giám sát lại, đi từng ngõ, gõ từng nhà, rà từng đối tượng. Đã áp dụng Chỉ thị 16 thì phải áp dụng nghiêm, nếu không sẽ rất nguy hiểm.
Thay đổi phương thức xét nghiệm: Đà Nẵng nhanh 1, Bắc Giang phải nhanh 10 mới chặn được tốc độ lây lan
Bộ trưởng chỉ đạo PGS.TS Trần Như Dương và PGS.TS Lê Thị Quỳnh Mai (hai Phó Viện trưởng Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương, thành viên Bộ phận thường trực đặc biệt của Bộ Y tế tại Bắc Giang) cần họp với tỉnh và đưa ra phương án thay thế xét nghiệm Realtime RT-PCR bằng test kháng nguyên nhanh, sàng lọc những người có nguy cơ cao. PGS.TS Dương đánh giá hiện Bắc Giang có 50.000 người nguy cơ lây nhiễm rất cao.
"Phải xét nghiệm bằng kháng nguyên nhanh 3 ngày/lần, nếu phát hiện dương tính phải đưa đi ngay. Nếu âm tính thì không được coi là an toàn, phải tiếp tục cách ly và làm xét nghiệm 3 ngày/lần, sau 7 ngày thì làm xét nghiệm khẳng định RT-PCR để đánh giá và điều chỉnh lại. Đặc biệt, với phương thức xét nghiệm này, Bắc Giang không phải lấy mẫu mang về cho CDC tỉnh hay tuyến huyện mà tổ chức các điểm vừa lấy mẫu, làm xét nghiệm và trả kết quả ngay. Khi có kết quả dương tính là đưa bệnh nhân đi cách ly ngay và làm lại xét nghiệm RT-PCR để khẳng định.
Tinh thần chung là "làm sạch" công nhân qua nhiều vòng. Không làm sạch, không có cách ly tập trung và làm sạch bằng xét nghiệm thì không thể dừng chuỗi lây nhiễm này được. Do đó, khi phát hiện ra F0, F1 thì phải lập tức có phương án đi đưa ngay để làm sạch môi trường công nhân.
"Đối với các khu công nghiệp khác cũng giám sát, sàng lọc. Dịch lần này không như lần trước là lây theo chuỗi từ một người tiếp xúc tới người khác, rồi lây tiếp, lần này còn lây thêm cả không khí, phát tán trong khu công nghiệp, trong không gian hẹp. Virus trong môi trường kín thì lập tức lây cho tất cả.
"Chấp nhận nhầm còn hơn bỏ sót thì mới nhanh được. Mỗi ngày phải làm 50.000 mẫu" - Bộ trưởng nhấn mạnh trên nguyên tắc phải nhanh nhất mới có thể thắng được. "Đà Nẵng nhanh 1 thì trận này phải nhanh 10 mới chặn được" - Bộ trưởng nói.
Ngành y dồn tổng lực hỗ trợ tối đa cho Bắc Giang ở mức cao hơn so với đợt dịch tại Đà Nẵng
Người đứng đầu ngành Y tế khẳng định quan điểm của Bộ Y tế là hỗ trợ tối đa cho Bắc Giang. "Ngành Y tế từng hỗ trợ rất lớn để dập dịch tại Đà Nẵng năm ngoái, nhưng lần này phải hỗ trợ ở mức cao hơn" - Bộ trưởng khẳng định và giao cho Thứ trưởng Nguyễn Trường Sơn, Trưởng Bộ phận thường trực đặc biệt, toàn quyền "điều quân" từ mọi nơi tới Bắc Giang. Bên cạnh đó cũng cần "đảo quân", bố trí để các cán bộ, nhân viên y tế đã tham gia từ đầu đợt dịch tới giờ có cơ hội nghỉ ngơi, tái tạo sức lao động.
Riêng với lực lượng xét nghiệm, Bộ trưởng đã yêu cầu các trường Y trên cả nước phải chuẩn bị nhân lực lượng sẵn sàng với hơn 20.000 người. Cục Khoa học Đào tạo và Công nghệ sẽ điều phối, tập huấn cho lực lượng này để chi viện cho Bắc Giang thay thế lực lượng hiện đang chống dịch tại tỉnh. Điều này, theo Bộ trưởng là để đủ lực lượng duy trì chiến đấu.
Về điều trị, Bộ Y tế đã chỉ đạo Bệnh viện Chợ Rẫy ở TP. Hồ Chí Minh chi viện các kíp hồi sức tích cực và chiều mai có mặt ở Bắc Giang, Bệnh viện Phổi Trung ương, Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội - những nơi có các đơn vị hồi sức tích cực mạnh hỗ trợ cho Bắc Giang điều trị bệnh nhân COVID-19, đặc biệt các bệnh nhân nặng.
Trong điều kiện cần thiết, Bộ Y tế sẽ thành lập kho dã chiến tiền phương, hỗ trợ trang thiết bị, vật tư tối đa với Bắc Giang. Tuy nhiên, Bắc Giang cũng cần chuẩn bị kịch bản trong tình huống gia tăng ca mắc cao hơn so với kịch bản hiện tại. Bộ trưởng kêu gọi các địa phương, đơn vị trên cả nước hướng về tâm dịch Bắc Giang, Bắc Ninh, trợ giúp cho hai địa phương này, đặc biệt là Bắc Giang.
Theo Tư lệnh ngành Y tế, khống chế dịch ở Bắc Giang, Bắc Ninh thành công có ý nghĩa quan trọng trong cuộc chiến chống dịch lần này. "Ngành y dồn tổng lực hỗ trợ tối đa Bắc Giang ở mức cao hơn so với đợt dịch tại Đà Nẵng" - Bộ trưởng nhấn mạnh và yêu cầu ngay ngày mai, Bắc Giang phải bắt tay vào thực hiện xét nghiệm theo phương thức mới.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!